کارشناس سازمان هواشناسی ایران، روز شنبه ۲۷ آبان، خبر داد که میزان آلودگی هوای تهران از روز یکشنبه هفته جاری، دوباره به حد هشداردهنده می‌رسد و میزان آلودگی در این روز بیش از روزها و هفته‌های گذشته خواهد بود.
این درحالی است که بر اثر تشدید آلودگی هوا در هفته گذشته، بسیاری از مدارس و ادارات در استان‌های تهران، خوزستان و اصفهان تعطیل شده بودند. بر اساس آمارهای دولتی، ساکنان شهر تهران از ابتدای امسال تاکنون تنها هشت روز هوای پاک را تنفس کرده‌اند.
اکنون محمد اصغری، کارشناس هواشناسی ایران، می‌گوید: «از فردا مجددا هوای تهران آلوده خواهد شد و یکشنبه آلوده‌ترین روز خواهد بود. بارش‌ها در سواحل دریای خزر سنگین خواهد بود و مسافران زودتر بازگردند. در مسیر بازگشت احتمال سقوط سنگ وجود دارد. شدت بارندگی در جنوب کشور، سیستان‌وبلوچستان، کرمان و هرمزگان نیز بسیار قابل توجه خواهد بود.»
هم‌زمان، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران با تاکید بر اینکه مازوت‌سوزی در تهران و اصفهان به‌عنوان دو کلان‌شهر دارای هوای آلوده انجام نمی‌شود، گفت: «متاسفانه رویکرد دولت‌ها در چند دهه گذشته، تامین تقاضاهای موجود در زمینه مصرف سوخت بوده و کمترین تلاش برای سیاست‌گذاری به‌منظور مصرف بهینه انرژی انجام شده است. بنابراین بی‌برنامگی در مدیریت مصرف سوخت و انرژی در دهه‌های گذشته، به تشدید آلودگی هوای کلان‌شهرهای کشور دامن زده است.»
داریوش گل‌علیزاده در ادامه گفت‌وگوی خود با ایلنا، ضمن اعتراف به این مسئله که مازوت‌سوزی در کارخانه‌های صنعتی شهرهای دیگر ایران «عامل تشدیدکننده آلودگی هوا» است، «انباشت تکالیف قانونی انجام‌نشده از سوی دستگاه‌های مختلف» در نظام جمهوری اسلامی را مهم‌ترین دلیل تشدید آلودگی هوای کلان‌شهرهای ایران معرفی کرد و افزود: «یکی از مهم‌ترین علل آلودگی هوای کلان‌شهرهای کشور، تردد بیش از حد خودروهای شخصی به‌دلیل ناکافی بودن وسایل حمل‌ونقل عمومی است، این اشکال نیز صرفا متوجه شهر تهران نیست، بلکه در تمام کلان‌شهرهای کشور طی ۱۰ سال گذشته توسعه حمل‌ونقل عمومی تقریبا متوقف شده است.»
رئیس مرکز ملی هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران معتقد است که این مسئله به افزایش سن وسایل نقلیه عمومی دامن زده و باعث فرسوده شدن بسیاری از اتوبوس‌ها و تاکسی‌های در حال تردد در شهرهای بزرگ کشور شده است.
او افزود: «در دهه‌های اخیر قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب سال ۸۶، قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی مصوب سال ۸۹، قانون هوای پاک مصوب سال ۹۶ و بسیاری از قوانین دیگر در زمینه کاهش آلودگی هوا به تصویب مجلس رسیده است یا آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مشابهی توسط هیئت‌‌دولت ابلاغ شده، اما بخش زیادی از تکالیف تعیین‌شده در این قوانین و مقررات اجرایی نشده است.»
نزدیک به شش سال از تصویب قانون هوای پاک در ایران می‌گذرد. طبق این قانون، ۲۶ دستگاه اجرایی- از‌جمله شهرداری‌ها، نیروی انتظامی، وزارت نیرو، وزارت کشور، و سازمان حفاظت محیط‌زیست- وظایف مشخصی دارند. با این حال، آلودگی هوای کلان‌شهرها در جمهوری اسلامی ایران به کلافی پیچیده تبدیل شده است و دستگاه‌های اجرایی توپ آلودگی هوا را در زمین یکدیگر می‌اندازند و از خود سلب مسئولیت می‌کنند.
از نظر کارشناسان، آلودگی هوا معضلی است که عوامل متعددی در آن نقش دارند، اما «ناکارآمدی و نبود دانش و تجربه و اراده لازم در مسئولان اجرایی»، این کلاف سردرگم را پیچیده‌تر کرده است. پیش‌تر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، از ۲۱ هزار مرگ‌ومیر مرتبط با آلودگی هوا فقط در یک سال خبر داده و گفته بود که این تعداد مرگ‌ومیر، خسارت ۱۱.۳ میلیارد دلاری برای ایران به دنبال داشته است. آلایندگی هوا در ایران در دو دهه گذشته دست‌کم ۳۰ درصد افزایش یافته و آلودگی هوا سومین عامل مرگ‌ومیر ایرانیان است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در‌پی آلودگی هوا در روزهای اخیر و پس از بارش باران، حدود ۵۰۰ نفر به‌دلیل درگیری با مشکلات تنفسی به بیمارستان‌های اهواز مراجعه کرده بودند.
هم‌زمان، یک فوق تخصص بیماری‌های ریوی و تنفسی در ایران اعلام کرده است که ریزگرد‌های زیر ۲.۵ میکرون به دلیل ته‌نشین شدن در حبابچه‌های دستگاه تنفسی، برای بیماران تنفسی خطرناک‌اند و مونوکسید کربن موجود در هوا نیز موجب مسمومیت در افراد خواهد شد.
حسن صادقی در گفت‌وگو با فارس، «بنزین بی‌کیفیت» را عامل ۷۰ درصدی آلودگی هوای کلان‌شهرها معرفی کرد و افزود: «عمده‌ترین علت آلودگی هوا در ایران، وجود پنج نوع آلاینده اصلی ازن، دی‌اکسید سولفور، دی‌اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و پی. ام یا همان ذرات معلق در هواست که عوارض بلندمدت و کوتاه مدت بسیاری را به سلامت جامعه تحمیل خواهد کرد. تغییرات اقلیمی، سیاست‌های کلان‌شهری نظیر نحوه اداره سوخت‌های فسیلی در ماشین‌ها، عدم توجه به برقی کردن خودرو‌ها که در اغلب نقاط دنیا به سرعت درحال انجام است و سیاست‌های کلان سلامت در کشور، در بروز آلودگی هوا و مشکلات سلامت آن بر روی بیماران تنفسی، قلبی، و سرطان‌ها نقش مهمی دارد.»
در همین راستا، یک شهروند ایرانی در استان قزوین، روز ۲۶ آبان‌ماه، با انتشار ویدیویی از هوای آلوده شهر قزوین در رسانه‌های اجتماعی، گفت: «تمام بسیجی‌ها و سپاهی‌ها ببینند؛ این آلودگی برای بچه‌های شما هم هست. اگر ایرانی برای ملت باقی نماند، برای شما هم باقی نمی‌ماند.»
درحالی‌که نظام جمهوری اسلامی در شرایط ادامه تحریم‌های سنگین جهانی و بحرانی‌تر شدن وضعیت اقتصاد ایران، همچنان تلاش می‌کند تا بخش چشمگیری از درآمدهای خود را خرج گسترش آرمان‌های دینی و اهداف نظامی در منطقه کند و از ارسال هیچ بودجه‌ای برای گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به خود در کشورهای دیگر امتناع نمی‌کند، شهروندان در داخل ایران، از نبود امکانات حداقلی شهری مانند قطارها و اتوبوس‌های شهری به مقدار کافی یا دسترسی به بنزین باکیفیت محروم‌اند و هم‌زمان، هرروز خبر نابودی بخش‌های بیشتری از منابع طبیعی، جنگل‌ها و باغ‌های و پارک‌های شهری -که تصفیه‌کننده‌های طبیعی هوا محسوب می‌شوند- منتشر می‌شود.
رضا شروین بدو، رئیس مرکز طبی کودکان در ایران، روز ۱۹ آبان‌ماه امسال، گفته بود شمار کودکانی که با علائم بیماری‌های تنفسی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، در روزهای گذشته افزایش یافته است.
